به عنوان یک مدیر پروژه لازم است که در مورد رویدادهای آینده، که ممکن است پروژه‌ی شما را تحت تاثیر قرار بدهد آگاه باشید و به آن فکر کنید. این وقایع یا همان رویدادها، ممکن است اتفاقات مثبت یا منفی باشند و درک آنها به شما این امکان را می‌دهد تا برای رویارویی با آنها آماده شوید و اقدامات لازم را برای مقابله یا پذیرش آنها انجام دهید. اما چگونه می‌توانیم آینده را با عدم قطعیت های زیاد و مختلف پیش‌بینی کنیم؟ روش دلفی می‌تواند به شما کمک کند! اما روش و تکنیک دلفی چیست ؟ می‌خواهیم روش دلفی را به زبان ساده به شما آموزش دهیم
در این ویدئو، یک مثال از روش دلفی را میتوانید ببینید:
روش یا تکنیک دلفی چیست ؟
تکنیک دلفی برای تخمین زدن احتمال وقوع و نتایج رویدادهای احتمالی در آینده استفاده می‌شود. یک گروه از متخصصان در مورد مسئله بحث و تبادل نظر می‌کنند و هر کدام به طور کاملا مستقل تخمین‌ها و فرضیات خود را به فردی که عنوان هماهنگ کننده و مجری را دارد، ارائه می‌دهند و این فرد اطلاعات را به طور دقیق بررسی کرده و یک گزارش خلاصه از آنها تهیه می‌کند و مجددا برای اعضای گروه میفرستد.
اعضای گروه این گزارش را مورد بررسی قرار می‌دهند و مجددا پیش‌بینی خود را به روز می‌کنند و مجددا به هماهنگ کننده ارائه می‌دهند و هماهنگ کننده گزارش دوم را نیز بین بقیه اعضا منتشر می‌کند. این روند تا زمانی که همه‌ی افراد به یک اجماع و توافق برسند ادامه پیدا می‌کند. کارشناسان در هر دور یک گزارش کامل از پیش‌بینی و دلایل سایر کارشناسان دیگر دریافت می‌کنند اما نکته اینجاست که نمی‌دانند که پیش‌بینی را چه کسی انجام داده است. این ناشناس بودن باعث می‌شود که متخصصان نظرات خود را آزادانه ارائه کنند و با بررسی نظرات دیگر کارشناسان پیش‌بینی بهتری انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
تاریخچه روش دلفی:
نام تکنیک دلفی از افسانه معبد آپولو -ارباب دلفی- در جزیره دلفی یونان گرفته شده که به پیش بینی و پیش‌گویی آینده مشهور است. در ابتدا این تکنیک بر مبنای حدس، قضاوت و الهام افراد مطرح شد، اما به تدریج شکل علمی به خود گرفت و اولین بار در اواخر دهه‌ی ۱۹۵۰ توسط کمپانی RAND برای بررسی علمی نظرات کارشناسان در پروژه دفاعی ارتش طراحی و توسعه پیدا کرد اما به دلایل امنیتی تا ۱۲ سال بعد منتشر نشد. اولین کاربرد غیرنظامی آن نیز در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی بود. در کل، روش دلفی، از نیمه دهه ۱۹۶۰ به‌عنوان یک روش مهم علمی شناخته شد و اکنون برای طیف گسترده‌ای از مسائل آینده محور و پیچیده استفاده می‌شود.
تعریف تکنیک دلفی :
نبود یک چارچوب نظری، که به عنوان عمده‌ترین ضعف این روش مطرح بوده ، باعث شد تا برخی دلفی را یک فن و دیگران واژه‌های رویکرد پیمایشی، مطالعه دلفی، رأی‌گیری دلفی، مطالعه اجماع دلفی ، روش دلفی ، را برای توصیف مطالعات دلفی صحیح‌تر بدانند. این تنوع واژه، تعاریف متعددی از دلفی را به دنبال داشته است که بعضی عبارت‌اند از:
- دلفی رویکرد یا روشی سیستماتیک در تحقیق برای استخراج نظرات از یک گروه از متخصصان در مورد یک موضوع یا یک سؤال است.
- رسیدن به اجماع گروهی از طریق یک سری از تکرارهای پرسشنامه‌ای با حفظ گمنامی پاسخ‌دهندگان، و بازخورد نظرات به اعضای گروه
- درخواست قضاوت‌های حرفه‌ای از متخصص مستقل در مورد یک موضوع ویژه در سطح بزرگ جغرافیایی با استفاده از پرسشنامه‌ها است که تا زمان دستیابی به اجماع نظرات مداوم تکرار می‌شود
- روش مطالعه چند مرحله‌ای برای گردآوری نظرات و استفاده از پاسخ‌های نوشتاری بجای گرد هم آوردن یک گروه متخصص است، و اجماع نظرات با امکان اظهارنظر آزادانه و تجدید نظر در عقاید با تخمین‌های عددی به دست می‌آید.
- روش دلفی فرآیند ورود به توافق گروهی از طریق ارائه دوره‌ای پرسشنامه به کارشناسان و جمع‌آوری پاسخ‌های دور قبلی و ارائه آنها به گروه قبل از شروع دور بعد است.
انواع دلفی
این تكنیك به سه دسته زیرتقسیم بندی می‌شود:
- دلفی كلاسیك: دلفی كلاسیك دارای مشخصات: گمنامی متخصصین، تكرار یا بازگویی، فیدبك كنترل شده، گزارش آماری پاسخ های گروه و تمركز بر اجماع است، و گاه برای برآورده ساختن نیاز، تعدیل شده كه دلفی كلاسیك تعدیل شده نام می گیرد. بعضی از مشخصات روش های تعدیل شده: تعاملات گروه بدون گمنامی، عدم نیاز در رسیدن به اجماع، نوع سؤال (باز /بسته) و روش آنالیز (كیفی/ كمی) بكار رفته است.
- دلفی سیاسی: دلفی سیاسی ابزار تسهیل سازی بوده و داده ها در اینجا كلامی و رسیدن به اجماع و متخصص بودن شركت كنندگان لازم نیست، و هدف نهایی، انتخاب مناسب ترین سیاست است.
- دلفی تصمیم: دلفی تصمیم، مجموعه‌ای متشكل از افراد در موقعیت تصمیم گیری است.
روش انجام و اجرای تکنیک دلفی برای شناسایی ریسک ها
بعد از اینکه دانستیم روش و تکنیک دلفی چیست و تعاریف متعدد آن را مرور کردیم؛ در ادامه قدم به قدم روش دلفی را به زبان ساده به شما خواهیم آموخت و اینکه چگونه بتوانید یک جلسه‌ی دلفی برگزار کنید. پس از مطالعه این آموزش، شما میتوانید یک جلسه دلفی را مدیریت کنید و رویدادهای آینده و تاثیر احتمالی آنها را بر روی پروژه خود پیش‌بینی کنید. دلفی یک روش تکرار شونده است. تکرار شونده یعنی چی؟ در ادامه متوجه منظور ما خواهید شد… با ما همراه باشید…
بیشتر بخوانید:
KPI چیست؟ راهنمای کامل شاخص کلیدی عملکرد
در ابتدا هدف این است که ما طیف وسیعی از نظرات متخصصان پروژه را جمع‌آوری کنیم. نتایج دور اول سوالات را خلاصه می‌کنیم، این خلاصه پایه و اساس دور بعدی تکرار خواهد بود. نتایج بدست آمده از دور دوم به دور سوم و الی آخر می‌رسد. می‌خواهیم با شفاف سازی، پیدا کردن زمینه‌های توافق و اختلاف نظرها به یک اجماع و توافق نهایی برسیم.
روش انجام و اجرای روش و تکنیک دلفی چیست ؟ در این تصویر همه مراحل نشان داده شده است
مرحله 1: انتخاب یک نفر به عنوان هماهنگ کننده و مجری
اولین قدم انتخاب یک هماهنگ کننده و مجری است. ممکن است مایل باشید که خودتان به عنوان هماهنگ کننده عمل کنید و یا اینکه یک شخص بی‌طرف را پیدا کنید. اینکه شخص انتخاب شده با فرایند تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات آشنا باشد خیلی مفید است.
مرحله 2: کارشناسان خود را مشخص کنید
پایه و اساس این تکنیک به داشتن یک گروه متخصص است. این گروه ممکن است که از تیم پروژه یا از مشتریان یا از سایر کارشناسان سازمان شما باشند. “متخصص به کسی می‌گویند که دانش یا تجربه مربوط به یک موضوع خاص را داشته باشد”
مرحله 3: تعریف مسئله
مشکل و مسئله‌ای که می‌خواهید حل شود چیست؟ کارشناسانی که انتخاب می‌کنید باید بدانند که در مورد چه موضوعی اظهار نظر می‌کنند. پس خیلی مهم است که مطمئن شوید یک تعریف دقیق، شفاف و جامع از مشکل و مسئله ارائه می‌کنید.
مرحله 4: شروع دور اول سوالات
سوالات کلی و عمومی بپرسید تا درک کاملی از دیدگاه متخصصان در مورد رویدادهای آینده بدست آورید. این سوالات را می‌توان از طریق پرسشنامه و نظرسنجی‌ها جمع‌آوری کرد. پاسخ‌ها را خلاصه کنید و دیدگاه‌های مشترک را دنبال کنید و موارد نامرتبط را حذف کنید.
مرحله 5: ارسال دور دوم سوالات
بر اساس سوالات دور اول، سوالات بعد باید برای تفسیر موضوعات خاص، عمیق‌تر به موضوع بپردازد. این سوالات را نیز می‌توان از طریق پرسشنامه یا نظرسنجی جمع‌آوری کرد
در نتیجه تکرار این فرایند، ممکن است افراد بخواهند جواب‌های خود را تغییر دهند. مجدد نتایج را جمع‌آوری و خلاصه‌سازی کنید و موارد بی ربط را حذف کنید و به دنبال زمینه‌های مشترک در پاسخ‌ها باشید. این نکته را بخاطر داشته باشید که ما به دنبال یک اجماع نظرات در بین متخصصین هستیم.
مرحله 6: دور سوم سوالات
در پرسشنامه سوم معمولا به دنبال تصمیم گیری برای موضوع به توافق رسیده هستیم. باید آن زمینه‌ای که همه‌ی متخصصین در آن توافق دارند را پیدا کنیم.
نکته: گفتیم که دلفی یک روش تکرار شونده است، ممکن است لازم باشد بیشتر از سه دور این سوالات را تکرار کنیم. تا زمان رسیدن به توافق میتوانید این تکرارها را انجام دهید و حتما لازم نیست که در دور سوم به نتیجه برسید.
مرحله 7: به یافته‌های خود عمل کنید
باید امیدوار باشیم که بعد از این دور از سوالات، گروه متخصصین به یک تواق جامع رسیده باشند و به دیدگاهی مشترک از وقایع و رویدادهای احتمالی آینده برسند. یافته‌ها را تجزیه و تحلیل کنید و برنامه‌های مناسبی را برای مقابله با ریسک ها و استفاده از فرصت های آینده‌ی پروژه‌ی خود در دستور کار قرار دهید.
نتیجه
در این آموزش سعی کردیم روش دلفی را به زبان ساده و قابل درک به شما آموزش دهیم. برای ایجاد ساختار شکست کار، ساختار شکست ریسک، شناسایی ریسک ها و فرصت ها، تدوین دروس آموخته و هر زمانی که یک جلسه طوفان فکری را انجام می‌دهید از تکنیک دلفی استفاده کنید. اصولا پیش بینی آینده یک علم دقیق نیست، اما تکنیک دلفی می‌تواند به درک احتمال وقوع رویدادهای آینده و تاثیر آنها در پروژه شما کمک کند.
گذاشتن کامنت